Politici spreken mooie woorden over schone energie. Maar die mooie woorden lijken nog niet te leiden tot een succesvolle aanpak in deze verandering van energietijdperk. De klimaatdoelen van Parijs lijken nog ver weg, evenals de doelen uit het Nationale Energieakkoord. We investeren te weinig in duurzame energie en dreigen onze doelstellingen zoals vastgelegd in het Energieakkoord niet te halen. Binnen Europa is alleen Frankrijk verder verwijderd dan ons land als het gaat om de doelstellingen voor 2020 en alleen Malta en Luxemburg wekken relatief minder schone energie op dan wij. En dat terwijl een steeds groter deel van het bedrijfsleven en consumenten(groepen) de regering oproepen tot daadkracht, het voeren van effectief duurzaamheidsbeleid en het bieden van lange termijn zekerheid ten aanzien van investeringen in bijvoorbeeld schone energie. En lokaal, in ons eigen Hellendoorn, bespeuren we dezelfde tendens. Er zit een grote kloof tussen goede bedoelingen en daadwerkelijke acties. Bijna alle politieke partijen geven in hun partijprogramma’s aan schone energie belangrijk te vinden en er zijn hierover in het coalitieakkoord 2014-2018 grote woorden geschreven; we zouden zelfs streven naar een energieneutrale gemeente. Echter, in de praktijk stemden zowel het college als een meerderheid van de gemeenteraad tegen een concreet plan voor een windpark, terwijl we onze afspraken over vermindering van CO2-uitstoot niet gaan halen. Sterker nog, we zijn alleen nog maar meer CO2 gaan uitstoten.
Toch is GroenLinks Hellendoorn optimistisch. Overal om ons heen zien we dat het gebrek aan daadkracht van (veel) overheden anderen weer motiveert om met extra kracht de omschakeling naar schone energie te bewerkstelligen. Op mondiaal niveau zien we dat door het afhaken van Trump in het Parijsakkoord diverse Amerikaanse Staten juist hebben besloten om een tandje bij te schakelen als het om schone energie gaat. In Nederland zien we steeds meer inwoners en bedrijven in actie komen. En in Hellendoorn kunnen we ook nog steeds samen met onze inwoners de omslag maken. Het enig wat daarvoor nodig is, is actie. Van woorden naar daden.
Actiepunten
- De gemeente Hellendoorn spreekt zo snel mogelijk na de verkiezingen uit dat Hellendoorn uiterlijk in 2040 klimaatneutraal is en maakt daarbij een werkplan waarin concreet staat welke maatregelen daar voor worden genomen en op welk moment.
- De gemeente brengt de voortgang van deze stappen jaarlijks in kaart, evenals de concrete stappen die het komende jaar zullen worden genomen. Deze ‘klimaatbegroting’ wordt jaarlijks tegelijkertijd met de gemeentebegroting behandeld. De klimaatbegroting is, gezien de afspraken uit punt 1 bindend en als er een ‘tekort op de klimaatbegroting’ ontstaat, moet dit dus in het meerjarenperspectief worden weggewerkt door middel van extra acties.
- De gemeente zorgt ervoor dat er in de periode 2018-2022 minstens voor 18 MW aan initiatieven voor schone energie wordt gerealiseerd (bovenop wat er nu al is). Dit kan door initiatieven op het gebied van wind en zon. Hiervoor wordt zo snel mogelijk na de verkiezingen een energieplan gemaakt waarin inwoners zelf kunnen meepraten én beslissen over de invulling van deze afspraken. Dit kan bijvoorbeeld volgens de werkwijze die de gemeente Utrecht hiervoor heeft ontwikkeld. windenergie kan wat ons betreft op elke plaats die daarvoor geschikt is worden gerealiseerd, mits er sprake is van goede participatiemogelijkheden voor omwonenden en andere belanghebbenden.
- Niet iedereen kan zonnepanelen op zijn of haar woning plaatsen. Dit geldt bijvoorbeeld voor veel huurders, maar ook voor woningbezitters bij wie de ligging van de woning of de omgeving van de woning dit onmogelijk maakt. Daarom gaat de gemeente zonnecollectieven mogelijk maken. Lege daken van gemeentelijke gebouwen (zoals sporthallen) worden beschikbaar gesteld aan buurtbewoners om daar collectief een zonneparkje aan te leggen. Hiervoor wordt ook met de woningstichting overlegd. Ook wordt in overleg gegaan met bijvoorbeeld (agrarische) bedrijven, scholen en verenigingen om te kijken of zij ook hun daken hiervoor beschikbaar willen stellen. Uiteraard kunnen zij hier zelf ook van meeprofiteren. Inwoners profiteren als zij deelnemen aan een dergelijk zonnecollectief op gelijke wijze als mensen die hun panelen op eigen dak hebben liggen.
- De gemeente maakt afspraken met de woningstichting, waardoor de woningstichting investeert in zonnepanelen op huurwoningen. De huurder sluit vervolgens een abonnement af, waarmee de investering wordt terugbetaald. Hierdoor wordt de energierekening een stuk lager en de huur iets hoger. Per saldo zullen hierdoor de woonlasten iets dalen en is de gebruikte stroom gegarandeerd schoon.
- De gemeente zorgt ervoor dat alle nieuwbouw die zij zelf laat uitvoeren energieneutraal en gasloos wordt gerealiseerd. Bij nieuwbouw door derdenstimuleert de gemeente dit, en maakt het waar mogelijk ook (financieel) aantrekkelijk om nieuwbouw energieneutraal en gasloos uit te voeren.
- De gemeente richt een Energiefonds op, in de vorm van een stichting die onafhankelijk kan opereren. Dit fonds biedt financiële ondersteuning aan Hellendoornse ondernemers en organisaties (zoals woningstichting, verenigingen etc. )met duurzame ambities in de vorm van leningen, garanties en participaties. Dit maatschappelijk fonds denkt actief mee om haalbare, maar moeilijk financierbare projecten, tóch mogelijk te maken. De gemeente stelt voor dit fonds middelen beschikbaar, waarbij zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van het principe van het ‘revolving fund’ zodat de middelen die de energiemaatregelen besparen opnieuw kunnen worden ingezet.
- De gemeente biedt voor alle koopwoningen een gratis energiescan aan.
- De gemeente geeft zelf het goede voorbeeld en zorgt ervoor dat haar eigen gebouwen voor 2022 energieneutraal zijn.
- De gemeente houdt aan haar afspraken vast dat er niet zal worden meegewerkt aan de winning van schaliegas en andere vormen van fracking binnen onze gemeentegrenzen. De gemeente gebruikt ook geen gassen die uitkomst zijn uit fracking.
- De gemeente is terughoudend met het toestaan van grootschalige initiatieven op het gebied van mestvergisting. Mestvergisting belemmert de omslag naar een meer duurzame vorm van landbouw. Daarnaast kan het, indien grootschalig toegepast, risico’s voor gezondheid en omgeving met zich meebrengen. Wanneer een initiatief voor mestvergisting kleinschalig is en kan leiden tot een gesloten systeem op een agrarisch bedrijf of enkele bij elkaar gelegen agrarische bedrijven, kan de gemeente hier wel aan meewerken, mits er geen mest van elders hoeft te worden gehaald om de mestvergister rendabel te maken.
- De gemeente werkt niet mee aan initiatieven voor CO2-opslag in onze bodem. Enerzijds omdat CO2-opslag slechts symptoombestrijding is in de transitie naar schone energie, omdat we er beter voor kunnen zorgen dat deze CO2 überhaupt niet wordt uitgestoten. En anderzijds omdat CO2-opslag nog in de experimenteerfase zit en daarom volgens GroenLinks niet in of bij de bebouwde wereld moet plaatsvinden.
- Bij het invoeren van de Omgevingswet krijgt de gemeente meer mogelijkheden om duurzaamheidseisen te stellen. GroenLinks vindt dat de gemeente hier goed gebruik van moet maken, zeker bij nieuwe vestiging of nieuwbouw van bedrijven. Dat is beter voor het klimaat, onze omgeving en uiteindelijk ook voor de inwoners bedrijven zelf.
- De gemeente zorgt ervoor dat alle zaken rondom energie en klimaat bij één wethouder komen te liggen.
- De gemeente neemt de effecten op klimaat en energie van elk voorstel standaard op in de beleidsvoorstellen.